“قبله عالم” در نقاشي هم دستي داشته است / گزارش تصويري

ناصرالدين شاه جداي از اين‌که به عکاسي علاقه‌مند بود و گاه و بي‌گاه از زنان حرمسرا، غلامان و نديمگان عکاسي مي‌کرد، از زمان وليعهدي در نقاشي هم دستي داشت.

ناصرالدين شاه پس از کشيدن اين نقاشي در حاشيه آن نوشته است: «شبيه نوروزعلي بيگ پيشخدمت ايام وليعهدي ماست.»

ناصرالدين شاه پس از کشيدن نقاشي همسر وزير مختار روس (نفر بالا سمت چپ) نوشته: «زن دالغوروکي است، وزير مختار روس است.» او درباره نقاشي نفر بالا سمت راست هم نوشته: «شبيه غلامحسين خان است.»

ناصرالدين شاه درباره اين تصوير به خط خود نوشته است: «شبيه نديم السلطنه است اول دولت کشيده شد. اين شکل را روز ۲۳ شهر جمادي الاول ۱۳۱۱ ئيلان ئيل، قوس در بالاخانه دوشان تپه کشيديم. چند روز بود در شهر نوبه مي‌کردم. از بواسير هم خون آمد. حالا هم مي‌آيد. ديروز از شهر فرارا به دوشان تپه آمديم که هواخوري بشود، انشاالله احوال‌ها خوب شود.»

ناصرالدين شاه پس از کشيدن اين نقاشي در حاشيه آن نوشته است: «۱۲۶۵، جيران هم بود، خاتون جان هم بود، غلامحسين خان هم تازه از عزاي مادرش آمده بود با شال خلعتي کشيده.»

ناصرالدين شاه در حاشيه اين نقاشي خود نوشته: «شبيه ميرزاي والا که در وليعهدي کشيدم در سنه ۱۳۶۳، حالا ۱۲۸۳ است که اين خط را مي‌نويسم در تنگه شاه واشي سه ساعت به غروب مانده غره ربيع‌الاول است.»

از جمله نقاشي‌هاي ناصرالدين شاه در سال ۱۲۶۳. او اين‌بار يک زن فرنگي را نقاشي کرده است.

ناصرالدين شاه در حاشيه اين نقاشي نوشته: «مشقه‌ي وليعهد في شهر رمضان المبارک سنه ۱۲۶۳»

ناصرالدين شاه هر وقت خسته مي‌شد در حواشي يا صفحات آغازين يا صفحات انتهايي برخي از کتب چاپي کتابخانه سلطنتي يا برخي اسناد دولتي نقاشي‌هايي مي‌کرد که امروزه تعدادي از آن‌ها باقي مانده و در آرشيو "کتابخانه ملي جمهوري اسلامي ايران" و کتابخانه سلطنتي کاخ گلستان نگهداري مي‌شود.

ناصرالدين شاه در حاشيه اين نقاشي خود نوشته است: «در فيروزکوه مشق شد. روز ۴ شنبه ۱۷ شهر ذيحجه… امروز کاغذ زيادي خوانده و نوشته شد. هوا مه است و سرد.»

ناصرالدين شاه در حرمسرا به همراه انيس‌الدوله و عاليه خانم