به نقل از روابط عمومی فرهنگستان هنر؛ عصر روز دوشنبه 20 مهرماه، بزرگداشت نیم قرن فعالیت هنری استاد مجید مهرگان نگارگر معاصر با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و رسانه برگزار شد.

در ابتدای این مراسم علی معلم دامغانی رئیس فرهنگستان از مجید مهرگان به عنوان یكی از بازماندگان سلسله مینیاتور نام برد و گفت: مینیاتور با قلم درشت مثل نقاشی كلاسیك غرب نقاشی نمی‌شود. نه در رنگ افراطی‌گری هست و نه در طرح، ظریف‌ترین طرح‌ها و زیباترین و شگفت‌ترین رنگ‌ها در این نقاشی استفاده می‌شود. هنوز اساتید این فن زیاد رنگ‌های جدید را قبول ندارند اگرچه مجبور به استفاده هستند اما اساتید این حوزه اعتقاد دارند: مثلا خورشید باید با طلا نقاشی شود و بسیاری از خاكستری‌ها را با نقره نقاشی می‌كنند و سبزی‌ها را از گیاه می‌گیرند و نقاشی‌شان به طبیعت از همه نزدیك‌تر است.

وی ادامه داد: مینیاتور باقی است و باقی خواهد ماند چون مهرگان هست و شاگردانش خواهند بود. این كه نقاشی‌ای بماند در چشم مردم و نقاشی نماند، قاعده طبیعت نیست، طبیعت می‌تواند همه انواع نقاشی را تحمل ‌كند و مجال نو‌آوری را هم از كسی نمی‌گیرد.

استاد معلم از ویژگی‌های خاص نقاشی مهرگان به عنوان امضای شخصی او یاد كرد و توضیح داد: مجید مهرگان مینیاتور را با تصرفات خود نقاشی ‌می‌كند. رخشی كه اون نقاشی می‌كند حتی آنجا كه شیر بر رخش غلبه می‌كند رخش خاص مهرگان است و نه در آثار معاصرین و نه در آثار گذشتگان دیده نمی‌شود. این رخش به معنی خورشید درخشان است و این كه شیر بر او غلبه می‌كند، همانطور كه شیر بر اسب غلبه می‌كند كه غلبه آفتاب است به هزار معنی.

وی در زمینه آثار مهرگان یادآور شد: طراحی مجید مهرگان از آن خودش است و در رنگ هم تعلقات خود را دارد. شكستن انحناها در نقاشی مهرگان در جاهای دیگر هم به كار می‌رود یعنی شما صحنه‌ای را می‌بینید كه از خطوطی استفاده می‌كند كه حركت می‌كند و خم نمی‌شود و می شكند و این هم از ویژگی های كار اوست. طرح، رنگ، موضوع و تماشاهای خاص مجید مهرگان خاص خودش است و این از او نقاشی صاحب سبك می ‌سازد كه امید است روزی كسی از اهل خرد از سبك او دفاع كند. این چیزی است كه هم بر عهده شاگردانش و هم بر عهده اهل هنر است.

رییس فرهنگستان هنر در تعریف از مجید مهرگان افزود: مهرگان شخصیت و هنرمندی است كه نامش و شهرتش هر دو از مرز عظمت و مهری كه از همه بیشتر و در فرازتر است، حكایت می‌كند. باشد كه همان‌طور كه در سلوك و نقاشی در اوج بوده، نگاهدار مجید باشد و مهرگان باشد و شاگردان خوب تربیت كند و پیوسته مثل ماه مهر به وجود آوردنده میوه‌های شیرین سرزمین مادری‌اش باشد.

آثار مهرگان نیازی به امضا ندارد

محمدعلی رجبی، هنرمند، پژوهشگر و استاد دانشگاه در ابتدای سخنان خود "مجید مهرگان" را یكی از گنجینه‌های هنری ایران شمرد و هنرپروری را منوط به شرایط زمانه دانست و دراین باره اظهار داشت: هنگامی‌كه می‌خواهیم از هنرمندی كه سال‌ها رنج كشیده و به مقام استادی رسیده، سخن بگوییم، باید به شرایط زمانه و دوران او توجه كنیم. هنرمندانی چون سلطان محمد و كمال‌الدین بهزاد حاصل شرایط زمانه خود بودند. هر زمان و دورانی كه هنرمندان با شاعران و حكمای بزرگ برای همدلی و هم‌زبانی، گردهم می‌آمدند و زمینه فرهنگی و هنری جامعه نیز برایشان فراهم بود و مكان‌هایی چون كتابخانه‌های مركزی و هنرستان‌های مركزی وجود داشت، هنرمندان رشد می‌كردند و تعدادشان بی‌شمار می‌شد.

وی به سندی كه استاد محمد هراتی مربوط به دوره سلطان محمد یافته، اشاره كرد و در همین زمینه افزود: این سند نشان می‌دهد كه برای یك اثر سلطان محمد، شاه طهماسب چه پاداش بزرگی به وی اهدا كرد كه در تاریخ ما، این نوع حمایت‌ها بی‌سابقه است. حتی در برخی از نقاط تاریخ می‌بینیم كه هنرمندان به جای شاه می‌نشستند و در مقام پادشاهی به خواست‌ها و دستوراتشان توجه می‌شد.

این استاد دانشگاه، سپس به شخصیت هنری مجید مهرگان پرداخت و بیان كرد: در سال‌های تدریس استاد مهرگان آنچه به شاگردان خود می‌آموختند، به گزافه نمی‌گفتند و نه به عنوان یك نقال، بلكه به عنوان كسی كه موضع نگارگری را به درستی درك كرده و می‌شناسد، آموزه‌های ایشان جدای از فرهنگ اصیل ایرانی نبوده‌است. همین مسئله باعث شد كه شاگردانی كه ایشان تربیت كردند از حساسیت بالایی برخوردار باشند و بسیاری از آن‌ها امروز از پژوهشگران و نگارگران برجسته كشور باشند.

محمدعلی رجبی به نقد آثار نامفهومی كه توسط برخی از هنرمندان منتشر می‌شود اشاره و تصریح كرد: امروز غرب تمام وجود ما را مسخر كرده و چیزهای سطحی مقبول تر از آثار و گنج‌های هنری ما مورد قبول جوانان قرار می‌گیرند كه ناشی از عدم آگاهی نسبت به فرهنگ اصیل ماست و این وظیفه هر استادی است كه این آكاهی‌ها را در میانه راه به شاگردان خود گوشزد كند و استاد مهرگان از جمله هنرمندانی است كه تهاجم فرهنگی دغدغه او در این سال‌هاست به طوری كه او همیشه شاگردانش را به خوانش متون قدیم و اصیل تشویق می‌كردند.

وی به تعلیماتی كه مجید مهرگان در منظر استادان خود فرا گرفته اشاره كرد و افزود: خاطره‌ای كه استاد مهرگان از استاد فرشچیان دارند این است كه ایشان گفتند كه مانند من نقاشی نكش چون خیلی كه بالا بروی مانند من خواهی شد و این مسئله باعث شد كه امروز كارهای استاد مهرگان فراتر از تصور و خاص خود او باشد.

مهرگان پرچمدار جبهه فرهنگ و نقاشی ایرانی است

حبیب‌الله صادقی عضو پیوسته فرهنگستان هنر نیز به عنوان آخرین سخنران از دوران شاگردی در هنرستان پسران و دانشگاه خود با استاد مهرگان یاد كرد و افزود: از جمله ویژگی‌هایی كه استاد مهرگان دارند بیان به زبان نو و معاصر در نقاشی ایرانی است كه از قبل از انقلاب اسلامی شاهد كارهای نو و ویژه ایشان بودیم.

وی از روحیه هنری ایرانیان از گذشته‌های دور تا به امروز سخن گفت و در تایید سخنان خود به آثاری كه از شرق‌شناسان درباره ایرانیان نگاشته‌اند، اشاره و تصریح كرد: ارنست امیل هرتسفلد شرق‌شناس معروف در آثارش درباره نگاه به جهان و شرق می‌گوید: در كاوش‌های باستان‌شناسی در دوره مادها و ساسانی در ایران، از كارهایی كه در هگمتانه یافته شد، هیچ ابزار جنگی یافت نشد. هرچه یافتند آثار زیبا بود و جهت تزیین و هیچ ابزار نظامی جز گلوله‌های گلی و فلاخن‌هایی كه برای شكار به كار می‌رود، نیافتند.

وی سپس به استاد مهرگان به عنوان پژوهشگر و از خادمان فرهنگ قرآنی و دینی یاد كرد و افزود: این هوشمندی و درایت و ظرافت طبع استاد مهرگان ستودنی است كه اندیشه ایران باستان و مانوی را روایت می‌كند و نقوش ایران باستانی را می‌گیرد و با فرهنگ معاصر ما ممزوج ‌می‌كند. چهره‌های بزرگی چون استاد مهرگان و استاد آقامیری از جلوه‌های درخشان اندیشه رواج سنت نقاشی و از سرداران و پرچم داران جبهه فرهنگ و نقاشی ایرانی‌اند.

در این مراسم محمدعلی معلم دامغانی رییس فرهنگستان هنر، محمدعلی رجبی، حسین یاوری و حبیب‌الله صادقی، به ابعاد شخصیتی و هنری استاد مجید مهرگان پرداختند.

همچنین محمد آقامیری، پرویز حاصلی، جلال‌الدین سلطان كاشفی، خشایار قاضی‌زاده، سلیمان سعید آبادی، شهرزاد صالحی‌پور، مریم لاری، فریدون جوقان از جمله هنرمندان و استادانی بودند كه در این مراسم حضور داشتند.