کشف لایه‌های جدید از زندان ابوعلی سینا
علاوه بر کشف آثار معماری منتسب به آتشکده «فردقان»،صدقطعه سفال مربوط به قرون میانی اسلامی در حین کاوش در این محوطه تاریخی که گفته می‌شود زمانی زندان «ابوعلی سینا» بوده است، شناسایی شد.
به گزارش گالرب آنلاین به نقل از ایسنا، محسن کریمی سرپرست هیأت گمانه‌زنی و کاوش «فردقان» در استان مرکزی درباره کاوش در این محوطه تاریخی اظهار کرد: شناسایی و تعیین وضعیت کلی اثر و دستیابی به ابعاد پنهان آن از طریق پیگردی بقایای بنای موجود و خواناسازی پلان، تعیین کاربری اصلی بنا، همچنین در صورت اثبات آتشکده بودن اثر تکمیل مدارک لازم در زمینه مطالعات گونه‌شناختی آتشکده‌های ساسانی از اهداف انجام این کاوش بودند .
به گفته این باستان‌شناس، آنچه که تاکنون به اثر موسوم به آتشکده فردقان منتسب شده، بقایای یک ستون شبدری شکل با ارتفاع موجود 20/1 متر است که از مصالح آجر و ساروج بنا شده است.
وی با اشاره به قرار داشتن بقایای این اثر تاریخی تاکنون در آغل منزل مسکونی یکی از اهالی فردقان اظهار کرد: ستون یادشده در نما دارای سه وجه یا ترَک است که در نتیجه گمانه‌زنی صورت گرفته چهار ترک بودن این ستون برای باستان شناسان محرز شد.
او در باره نتایج بدست آمده در این کاوش نیز گفت: در پایان این برنامه پژوهشی دستیابی به هدف اول تقریباً ممکن شد و در گمانه‌زنی و پیگردی صورت گرفته بخشی از حدود اربعه یک بنای تاریخی به ویژه دیوارهای شرقی، جنوبی و غربی با یک ستون چهار ترک به دست آمد.
کریمی با اشاره به کاوش دو درگاه ورودی با دهانه 90 و 180 سانتیمتر در دیوار جنوبی بنا افزود: با این وجود دستیابی به هدف دوم یعنی تعیین کاربری اصلی بنا در این مرحله امکان‌پذیر نبوده و نیاز به ادامه عملیات پژوهشی در فصول بعدی دارد.
این باستان شناس بیان کرد: به طور کلی تعیین حدود اربعه بنا، تعیین کاربری اصلی و قدمت بنا، تعیین عرصه و حریم و تهیه نقشه کاداستر به منظور انجام امور تملک و آزادسازی در دستور کار فصول بعدی عملیات میدانی قرار دارد.
او عمده‌ترین آثار کشف شده در این برنامه پژوهشی را داده‌های سفالی اعلام کرد و افزود: عمده سفال‌ها بدون نقش و تزئین بوده و قطعات منقوش آن عمدتاً دارای خطوط کنده مواج یا موازی است.
به گفته کریمی با توجه به ویژگی‌های یاد شده در این گونه سفال‌ها، عمدتاً قرون میانی اسلامی را می‌توان برای آن پیشنهاد کرد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی؛روستای تاریخی فردقان در 100 کیلومتری شمال غرب اراک، مرکز استان مرکزی و از توابع دهستان خنجین و بخش خنجین در شهرستان فراهان محسوب می‌شود. در این روستای تاریخی بقایای معماری منتسب به یک آتشکده باقی مانده است.
بر اساس مطالعات صورت گرفته روی متون تاریخی،از سده سوم هجری به نام فردقان و برخی وقایع تاریخی مرتبط با آن در این متون اشاره شده است. در این متون به فردقان، آتشکده قرار گفته در آن، تصرف و تخریب آن توسط حاکم قم در سال 288 هجری،انتقال درب مطّلای آتشکده به کعبه در زمان حجاج بن یوسف، شکست علاءالدوله کاکویه از مسعودبن محمود بن سبکتکین و پناه گرفتن او در قلعه فردقان و نیز زندانی شدن بوعلی‌سینا در قلعه مذکور پرداخته شده است.