موزه‌ها هم به استراحت و تعطیلی نیاز دارند؟
موزه‌ها به عنوان یکی از مهمترین مراکز فرهنگی و تاریخی در کشور، هرروز درگیر یک بحث جدید می‌شوند؛ یک روز افزایش هزینه‌ی ورودی موزه‌ها، یک روز نظافت، یک روز هم کم و زیاد شدن مدت زمان تعطیلی آن‌ها!
هر چند در طول چند سال گذشته میزان توجه به میراث فرهنگی و موزه‌ها افزایش پیدا کرد، اما تا کنون این توجه بیشتر در جهت بهره‌برداری بوده تا بهره‌وری از موزه‌ها و آثار تاریخی. در طول هفته گذشته نمایندگان فرهنگی مجلس شورای اسلامی به سمت موزه‌ها گرایش پیدا کرده‌اند و تصمیمات جدیدتری در این زمینه دارند.
به گزارش ایسنا، «جبار کوچکی‌نژاد»، رییس فراکسیون میراث فرهنگی مجلسمعتقد است «دستورالعملی برای اینکه مراکز و اماکن تاریخی و گردشگری در ایام شهادت یا عزاداری تعطیل باشند وجود ندارد و حتی تعطیل بودن برخی اماکن تاریخی در ایام شهادت ممکن است بستگی به تصمیمات استانی داشته باشد، اما اگر گردشگران و مسافران زیادی مراجعه می‌کنند مسئولان می‌توانند درخواست مجوز هم داشته باشند.»
این در حالیست که 16 خرداد سال گذشته، محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی در بخشنامه‌ای به همه استان‌ها و کاخ موزه‌های کشور، ساعت کار موزه‌ها را از 9 صبح تا 19 اعلام و تعطیلی هفتگی همه اماکن مذکور را لغو و حتی تاکید کرد: «افزایش ساعت کاری موزه‌ها، مجموعه‌ها و اماکنی که ظرفیت بازدید بیشتری دارند براساس صلاحدید مدیران بدون مانع است. »
از سوی دیگر او در آن زمان از کاهش تعطیلی موزه‌های کشور از یک روز در هفته به 6 روز در سال خبر داد و گفت: «براساس بخشنامه موزه‌ها، کاخ موزه‌ها و اماکن فرهنگی- تاریخی تحت پوشش سازمان میراث فرهنگی در روزهای ۱۴ خرداد به مناسبت رحلت حضرت امام خمینی(ره)، بیست و یکم ماه رمضان به مناسبت شهادت حضرت امام علی (ع)، بیست و پنجم شوال به مناسبت شهادت حضرت امام جعفر صادق(ع)، نهم و دهم محرم به مناسبت تاسوعا و عاشورای حسینی و بیست و هشتم ماه صفر به مناسبت رحلت حضرت رسول اکرم(ص) و شهادت حضرت امام حسن مجتبی (ع) تعطیل هستند.»
این اعلام یعنی ایام شهادت و عزاداری همه‌ی روزهای تعطیلی موزه‌ها را شامل می‌شوند و از سوی دیگر با توجه به اینکه بلیت موزه‌ها به عنوان اوراق بهادار شناخته می‌شوند، قطعا در هیاتی بالاتر از صرفا مسئولان میراث فرهنگی درباره‌ی زمان تعطیلی موزه‌ها تصمیم‌گیری می‌شود.
محمدرضا کارگر، مدیر اداره کل موزه‌ها نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در این زمینه تاکید می‌کند: بخشنامه‌ای که سال گذشته با امضای معاون میراث فرهنگی به موزه‌ها ابلاغ و سرانجام رسانه‌ای شد، مصوبه‌ی هیات دولت را دارد.6 روز تعطیلی موزه‌ها در یک سال، بخشنامه‌ای است که با امضای معاون میراث فرهنگی به موزه‌ها ابلاغ و سرانجام رسانه‌ای شد، مصوبه‌ی هیات دولت را دارد.
وی با بیان این که تعطیلی موزه‌ها در زمانی مشخص از گذشته‌های دور تا امروز انجام می‌شود، می‌گوید: موزه‌ها مراکزی برای خوشگذرانی نیستند، بلکه مکان‌هایی برای آموزش‌اند. از سوی دیگر با توجه به اینکه میراث فرهنگی نسبت به تورهای خارجی متعهد است، اگر بخواهیم همه‌ی روزهای مذهبی را تعطیل اعلام کنیم، نمی‌توان برای تورها برنامه‌ریزی کرد.
او اضافه می‌کند: روزهای مهم عزاداری مانند تاسوعا و عاشورا توسط هیات دولت به عنوان روزهای تعطیل موزه‌ها اعلام شده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: اگر هیات دولت تشخیص دهد که باید روندی غیر از روند کنونی پیش بگیریم، ما تابع قوانین هستیم و در صورتی که بخشنامه‌ی رسمی به ما ابلاغ شود، این قضیه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
به گزارش ایسنا، این صحبت‌ها در حالی مطرح می‌شوند که عصر روز یک‌شنبه (17 مرداد)حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مازنی، عضو مجمع نمایندگان تهران از بررسی موضوع تعطیلی یا نیمه تعطیلی اماکن گردشگری تهران در روزهای تعطیل در جلسه امروز (دوشنبه 18 مرداد) خبر داد.
او تعطیل و نیمه تعطیل بودن اماکن گردشگری شهر تهران در روزهای تعطیل را از نظر توسعه نیافتگی شهر خطرناک می‌داند و معتقد است: «تهران در ایام تعطیلات مناسبتی یا ملی تا حدود زیادی از جمعیت خالی می‌شود. همین مسأله ضررهای فرهنگی و اقتصادی زیادی را به تهران زده است، چرا که مراکز گردشگری، توریستی، تاریخی، مذهبی، ملی و طبیعی فراوانی در شهر تهران وجود دارد که بخش عمده‌ای از آن‌ها در ایام تعطیلات رسمی یا تعطیل هستند یا به صورت نیمه‌تعطیل فعالیت دارند، در حالیکه این مراکز باید در روزهای تعطیل با همه توان خود در صدد جذب گردشگر داخلی و خارجی فعال‌تر از قبل دنبال کنند.»
این در حالیست که تا خرداد سال گذشته همه موزه‌ها زیر نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری یک روز در هفته - روزهای دوشنبه - و فقط کاخ گلستان برای از دست نرفتن زمان گردشگران در روزهای یک‌شنبه تعطیل بودند، و از آن زمان تا امروز براساس بخشنامه‌ی اعلام شده، فقط 6 روز در سال تعطیل‌اند.
البته از سوی دیگر موزه‌داران و مسئولان موزه‌ها روز تعطیلی هفتگی خود را سرگرم نظافت موزه‌ها و در صورت نیاز تغییر چیدمان چینش آثار موزه‌ای اعلام کرده بودند، طبیعتا با کاهش این روزها به 6 روز امکان انجام چنین اقداماتی در سطح گسترده‌تر از موزه‌ها گرفته شد و حالا نیز در صورت تغییر این قانون، به نظر می‌رسد باید فکری برای انجام چنین اقداماتی انجام داد.
چراکه براساس تجربه‌ای که در طول دست‌کم یک سال گذشته به دست آمده، در صورت نیاز به چنین اقداماتی و نبود زمان مناسب، مسئولان موزه‌ای مجبور به تعطیلی چرخشی موزه‌های مختلف می‌شوند تا بتوانند به حفاظت، به روز رسانی، مرمت یا چینش دوره‌ای آثار تاریخی نیز بپردازند.