نشست اصالت ایده و نقش مولف در خلق اثر هنری

بی‌تردید مهم‌ترین، حساس‌ترین و مؤثرترین لحظة خلق اثر هنری، سرآغاز آفرینش و لحظة نخست تکوین پدیدة جدید است. پرسش از ماهیت لحظة نخست خلق ایدة اصیل، بدیع و خلاقانه که بر سلسله‌مراتب ساحت‌های وجود مخاطب اثر بگذارد، آن‌چنان بااهمیت است که به قول لویی کان: “ما باید به سرآغازها بپردازیم”. در آفرینش فرم و فضای معماری، اصالت ایده آنچنان مهم تلقی می‌شود که می‌تواند به خالق ایده، شهرت و اعتبار جهانی بخشد. به‌راستی خلق ایدة جدید چگونه در سازوکارهای ذهن و قوة متخیلة هنرمند و معمار شکل‌ می‌گیرد؟ عوامل مؤثر بر آن کدام‌اند؟ سیاق زیستة معمار، زمینه و زمانة زندگی او چه نقشی در این فرایند ایفا می‌کند؟

برای اندیشیدن به پاسخ چنین پرسش‌هایی، شاید می‌بایست نخست تعاریف “معماری”، “خلاقیت”، “فرایند طراحی” و “هنر” و فراتر از این‌ها، مفاهیم “انسان و حضور انسانی”، “هدف از آفرینش اثر هنری” و امر “سعادت” را مورد بازاندیشی قرار داد و مقولة “بداعت” را در راستای آن‌ها دید؛ چراکه نوع نگاه و جهان‌بینی خالق اثر در بداعت و اصالت ایده‌پردازی‌های وی تأثیرگذار خواهد بود. نسبت معمار با مکاتب فکری “معماری برای حل مسألة طراحی”، “معماری برای زندگانی” و هست‌بودن انسان”، “معماری برای مخاطب خاص”، “معماری برای معماری” و ... از جمله موضوعات تعیین‌کننده در بحث خلق اثر بدیع و اصالت ایده است. همة اینها در زمانه‌ای که پارادایم غالب، “فناوری دیجیتال”، “رسانه” و “سرعت در تبادل داده‌ها” است، پیچیده‌تر می‌شود. نخستین لحظات تکوین ایده در ذهن معمار و هنرمند، متأثر از چیست؟ معمار هنرمند چگونه به ایده‌ای ناب می‌رسد؟ آنچه او خیلی سریع از طریق ابزارهای تبادل داده می‌بیند، و یا از طریق حضور در برابر بنا و تجربة فضا ادراک می‌کند، بر بداعت ایده‌های وی چقدر و چگونه تأثیر خواهد گذاشت و کنش‌های خلاقانة وی را جهت خواهد داد؟

در نخستین نشست تخصصی گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) با حضور استادان ارجمند صاحب‌نظر در این حوزه، دکتر کاوه بذرافکن، آرش بصیرت و آرش نصیری به پاسخ پرسش‌هایی از این دست پرداخته خواهد شد.

logo-samandehi