کیانوش غریب پور، گرافیست و تصویرگر در گفتگو با خبرنگار مهر و درباره بحث کپی بودن آثار در عرصه گرافیک گفت: من وقتی به عنوان داور و دبیر در رویداد «بهارستان» حضور داشتم شاهد این کپی کاری بودم و ما آثاری را در در بخش نقاشی دیواری و تخم مرغ های رنگی رد کردیم که دانلود مستقیم و بی تغییر از کارهایی بود که در اینترنت وجود دارند. مساله اینجاست که این آثار توسط جوان های خلاقی ارائه شده بود که به اعتقاد من خودشان بهتر از آن آثار کپی کار می کنند برای همین شورای سیاستگذاری در سازمان زیباسازی تصمیم گرفت این افراد را برای یک سال از شرکت در همه فعالیت های سازمان زیباسازی محروم کند.

وی ادامه داد: در بخش هنرهای محیطی هم این کپی کاری ها دیده می شد اما آنجا علتش این است که ما الگو نداریم و گرچه ایده ها کپی بود اما اجرای نویی از آن ایده ارائه شده بود.

دبیر بخش گرافیک رویداد سالانه «بهارستان» با بیان اینکه نسل جوان امروز برای رسیدن به نام و موفقیت بسیار عجول است، عنوان کرد: عموم جوان های امروز کوتاه‌ترین راه را برای موفقیت انتخاب می کنند و این راه تاثیر گرفتن شدید از هنرمندان دیگر و گاه کپی کردن است. این موضوعی نیست که کم مشاهده شود بلکه متاسفانه یکی از مولفه های جدی دوران معاصر ما کپی کردن از همدیگر و از خارجی هاست. فکر نکردن و ایده حاضر و آماده دیگران را برداشتن به یک معضل جدی در این نسل تبدیل شده است.

وی در پاسخ به اینکه تا چه اندازه ازدیاد جشنواره ها، اطلاع نداشتن داوران از نسخه اصلی آثار و تداوم موفقیت کارهای کپی در جشنواره‌ها به این فضا دامن می زند نیز گفت: واقعیت این است که در تیم داوری دوسالانه «بهارستان» به طور مثال ما داوران ممکن بود آنقدر به‌روز نباشیم که متوجه این کپی کاری ها شویم ولی یک نسل از خود جوان ها که به عنوان تیم اجرایی کنار ما بودند متوجه آن می شدند. ضمن اینکه چون در نسل ما این اتفاق نمی افتاد ما هم احتمالش را کم می دادیم که کسی بخواهد با کار کس دیگری جایزه ببرد اما الان چشممان باز شده است. البته با حرف شما موافقم که جشنواره ها باید به این سمت حرکت کنند که هنرمندی را ببینند که پیش از رسیدن به جشنواره کارش را انجام داده و رشدش را کرده است نه اینکه تازه بخواهد در جشنواره دیده شود. در همه جای دنیا استانداردهایی برای رویدادهای هنری وجود دارد ولی ما این استانداردها را نداریم و عده ای فکر می کنند اگر در روند کار هنری خود موفق نباشند اما در بخش جایزه گرفتن از جشنواره ها موفق باشند همین برایشان کافی است.

غریب پور با بیان اینکه برای جلوگیری از کپی کاری در جشنواره بهتر است نمونه ارائه شده بعدا به صورت کارگاهی و در صورت استادها ارائه شود، توضیح داد: اکثر فراخوان ها نقاط کوری دارند. یک سری اهداف و سر فصل ارائه می دهند و اغلب هم هنرمند جوان با نگاه به لیست داوران سعی می کند به سمت سلیقه آنها حرکت کند. در حالیکه وقتی مسابقه‌ها به صورت کارگاهی برگزار شود هم استعدادسنجی می شود و هم استاد می تواند نقاط کور فراخوان را شفاف کند در نتیجه از کپی کاری هم جلوگیری می شود.

این گرافیست در پاسخ به این پرسش که بسیاری از هنرمندان با بیان اینکه ایده نویی در جهان وجود ندارد و تنها باز اجرایی از ایده ها وجود دارد به سمت ایده هایی که پیش از این خلق شده می روند، گفت: من در این زمینه پژوهشی نکرده ام که بتوانم جواب شما را کامل بدهم اما نمی شود گفت ایده ها تمام شده و حتی نمی شود گفت ساختار اجرا هم تمام شده است. تنها می شود گفت سرمایه تصویری جهان به دلیل همه فعالیت های تصویری که در طول تاریخ صورت گرفته آنقدر انباشه شده و بشر یک دوره تاریخ طولانی را تجربه کرده که باعث شده احساس سنگینی روی دوش خود بکند اما مهم لحن هر کاری است.

وی ادامه داد: خیلی از هنرمندان در همین روزگار لحن منحصر به فردی دارند. خصوصا این روزها مدیوم های جدید هم ایجاد شده و به کمک ایجاد یک حال و هوای تازه در عرصه هنر آمده است. به طور مثال یک نفر می رود روی اشیای بی ارزش کار خاصی انجام می دهد. آیا کار او تکراری است؟ یا در گرافیک روی عناصر بصری کار می کند که تا به حال در گرافیک انجام نشده است. اینها یعنی اینکه هیچ چیز در حال تکرار نیست. به گمانم تکرار وقتی اتفاق می افتد که هنرمند تصویرها را از دنیای درونی خودش عبور نمی دهد و مال خود نمی کند.

نسل جدید عجول شده است

غریب پور همچنین درباره اینکه هنرمندان نسل او شاید دیگر در عرصه گرافیک تکرار نشوند و امروزه هنرمندان نسل جوان با همه انگیزه ای که دارند اما جریان خاصی را در گرافیک ایجاد نکرده اند، بیان کرد: من با قطعیت نمی توانم این را تایید کنم و دو نسل قبل از ما هنرمندان عمیق تر و تاثیرگذار تری بودند. شاید برای قضاوت درباره این نسل باید ۱۰ سال صبر کرد اما فضای اجتماعی هم به ما می گوید که تربیت این نسل، جوان های عجولی را بار آورده است. این ویژگی نسل جوان امروز در همه عرصه هاست. حتی این نسل در انتخاب هایشان عجول هستند و به همان سرعت هم در پشیمان شدن عجول هستند. یک بخشی از حرف شما را قبول دارم که برخی ویژگی های هم‌نسلان من تکرارشدنی نیست ولی نسل امروز هم راهش بسته نیست. حتی می بینم آنها رجوع هایی به نسل قبل از ما داشته اند که شاید ما آنها را پس زده بودیم.

وی درباره برآیندی که از وضعیت عرصه گرافیک کشور دارد با انتقاد از جریان تایپوگرافی که تصویر در گرافیک را پس زده است، گفت: گرافیک ما امروز فاقد ایده شده است. دلیلش جریان تایپوگرافی است که مدت هاست در کشور راه افتاده و گرچه دستاوردهایی برای گرافیک ما و برای خط داشته اما در عین حال تعبیرهای غلطی درباره اش شده و هر کس هر کاری با حروف انجام داد اجازه پیدا کرد آن را وارد گرافیک کند. نسل ما خوشنویسان را هنرمندان کنش گر اجتماعی نمی دانستند چون عین کلام را می نوشتند و آنچه دیده می شد ادبیات بود. امروزه تایپوگرافی هم همان است و عرصه گرافیک را در بر گرفته و در حالیکه همه جای دنیا با توان تصویری حرف می زنند اینجا روی تایپ تمرکز شده است. تنها ایده های تصویری را در گرافیک تبلیغاتی و تجاری می بینید.

به گفته وی، تایپوگرافی تصویر را از عرصه گرافیک ما فراری داده است و باید از این بحران پیش آمده در عرصه گرافیک عبور کرد.

وی در انتها درباره کمپین های موضوعی که این روزها سازمان زیباسازی برای موضوعات مختلف و در عرصه هایی چون گرافیک و کاریکاتور و تصویرسازی برپا می کند، تصریح کرد: این کمپین ها توانسته جریانی را ایجاد کند اما آسیبش این است که آنقدر پشت سر هم این کمپین ها برگزار می شود که شاید کیفیت از بین برود و ضمن اینکه در این کمپین ها باید روانشناسان و جامعه شناسان حضور داشته باشند چون برخی نشانه های تصویری ممکن است در جامعه سوء تفاهم ایجاد کند و بد فهمیده شود. عرصه بیلبورد محل تجربه اندوزی نیست و سازمان زیباسازی نباید با تولید انبوه فرصت درست فکر کردن را از خود بگیرد.