شرکت عمران شهر جدید صدرا براساس مصوبه هیئت مدیره و پیش بینی طرح جامع شهر صدرا در نظر دارد که طراحی معماری و شهرسازی مرکز اجتماعی شهر جدید صدرا را طی دو مرحله به مسابقه بگذارد. صدرا شهر جدیدی است با عمر ۲۵ سال که در ۱۵ کیلومتری شمال غربی شیراز واقع شده است. به خاطر محدودیت های ارتفاعی و پستی و بلندی زمین و عبور لوله گاز و محور سبز روی لوله گاز، صدرا شهری خطی و کشیده است. برخی از قسمت های شهر شکل گرفته و برخی از قسمت ها در حال شکل گیری ست. جمعیت شهر در سال ۱۳۹۵ معادل ۷۰۰۰۰ نفر و طبق پیش بینی طرح جامع صدرا- که در مرحله تصویب قرار دارد- این شهر در سال ۱۴۰۵ پذیرای ۳۸۵۰۰۰ نفر خواهد بود.

پهنه ای از این شهر به باغشهر ها تعلق دارد، حدود ۲۵۰ هکتار زمین در قالب چهار منطقه با متراژهای حداقل ۱۰۰۰ مترمربعی جهت ایجاد باغ مسکن در نظر گرفته شده که این مناطق در دامنه کوه های جنوب شهر مستقر می باشند. مجتمعی تفریحی- گردشگری- پذیرائی در این پهنه به نام “سرزمین سبز” ساخته شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است. این بخش از شهر صدرا عمدتا به توسط ساکنان شیرازی مورد بهره برداری قرار می گیرد (www.greenlandsadraShiraz ).

به غیر از مجموعه سرزمین سبز، چندین بنای ارزشمند و شاخص (مانند خانه هنرمندان، هنرستان هنر، مسجد جامع، موزه آبزیان، مجموعه گردشگری داووس و…) و یک پارک با نام پردیس مرکزی صدرا در پیرامون سایت مرکز اجتماعی شهر صدرا در حال طراحی و احداث می باشند

در نقاط مختلفی از اراضی شهر جدید صدرا و با مقیاس های منطقه ای، ملی و فرا ملی مراکز درمانی و آموزش عالی متنوع و متعددی مستقر شده که برخی از آن ها مورد بهره برداری قرار گرفته اند. بیمارستان پیوند اعضاء که در جنوب غربی سایت مرکز اجتماعی شهر (زمین مسابقه) قرار دارد در مقیاس فراملی کار می کند. مرتبط با نوع از کاربری ها می توان به بیمارستان سوانح و سوختگی، بیمارستان اعصاب و روان، پردیس دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز و در آینده ای نزدیک دانشگاه صنعتی شیراز اشاره کرد.

پهنه هائی از شهر صدرا به محل استقرار مسکن های مهر اختصاص دارد. این مجتمع های مسکونی از ابتدا در برنامه شهر صدرا حضور نداشته اند و از نیمه دوم سال ۱۳۸۰ استقرار ۲۳۰۰۰ واحد مسکونی در قالب قطعات ویلایی و آپارتمان های تا ۱۰ طبقه برای این شهر در نظر گرفته شده و بسیاری از آن ها ساخته شده و هم اکنون مورد بهره برداری قرار گرفته اند. این پهنه ها عمدتا توسط اقشار کم درآمد مورد استفاده قرار گرفته اند تنوع قومیتی و تکثر فرهنگی ویژگی مهم این مجموعه های مسکونی می باشد.

در پیرامون شهر صدرا چندین شهرک مسکونی دیگر قرار دارند که بیشتر آن ها پس از تصویب احداث شهر جدید صدرا شکل گرفته اند که از نقطه نظر جذب مهاجران رقیب صدرا محسوب می شوند.

در آخرین سال های دهه ۱۳۸۰ برای صدرا شهرداری تاسیس شد. در حال حاضر شهر جدید صدرا از دو مدیریت شهری (شهرداری و شرکت عمران) برخوردار است.

با توجه به نیاز شهر به مراکز کارگاهی و صنعتی غیرآلاینده و با در نظر گرفتن بادهای غالب و تمرکز این قبیل کاربری ها، مکانی در حدود ۲۰۰ هکتار در قسمت جنوب غربی شهر برای صنایع و استقرار کارگاه های تولیدی در نظر گرفته شده است. اما امکان برخورداری از شغل ثابت برای ساکنان فعلی صدرا وجود ندارد. پیش بینی طرح های کلان اقتصادی و اجتماعی صدرا برای دراز مدت، بر افزایش میزان شاغلین و کاهش وضعیت خوابگاهی شهر دلالت دارند.

اهداف طرح:

هدف مسابقه مرحله اول به مشارکت گرفتن نقطه نظرها، دانش، تجربه و خلاقیت عموم معماران و شهرسازان ایرانی، برای مشخص کردن رویکرد، مفهوم و ایده های طراحی مناسب برای مرکز اجتماعی شهر صدرا می باشد. شهر در حال ساخته شدن و پر شدن است و زمین در نظر گرفته شده برای مرکز اجتماعی ذو عارضه است. پرسش و درخواست اصلی و اساسی کارفرما این است: کدام معماری و کدام رفتار با زمین، برای ساماندهی محیطیِ مرکزِ شهری که خود شهر در حال شکل گیری ست، مناسب ترین است؟ کارفرما خواهان آنست که سازمان فضائی مرکز اجتماعی شهر صدرا بعنوان یک قلمرو همگانی بتواند در شکل گیری شخصیت شهر صدرا نقشی تاثیر گذار داشته باشد. سایر اهداف مورد نظر برای طراحی این مرکز اجتماعی شهر صدرا عبارتند از:

– تقویت جریان زندگی شهری، روزانه و شبانه؛ به منظور ایجاد یک مرکز شهری چند عملکردی با هدف ارتقای سرزندگی شهری

– رویاروئی بهره برداران این مرکز اجتماعی شهر با فضایی “رویداد مدار” و در نظرگرفتن فضاها و عملکردهای مناسبی برای زندگی روزانه و شبانه این مجموعه؛

– تشویق به حضور هرچه بیشتر خانواده ها ، زنان و جوانان در این مرکز و فراهم کردن ایمنی برای کودکان و سالمندان؛

– فراهم شدن امکانات فضائی- مکانی برای تولید چیدمان (هنر اینستالیشن)، هنر اجرا (پرفورمنس ارت)، صنایع دستی و دیگر صورت های آفرینشهای هنری از طریق حضور سازندگان و هنرمندان در این سایت و ایجاد نوعی کارآفرینی؛

– در نظر گرفتن امکانات تاریخی اجتماعی مکانی واقع در حوزه تاثیر شهر صدرا و حوزه های تاثیرگذار بر شهر صدرا، امکاناتی همچون توپوگرافی پیرامونی محوطه پروژه، باغ های شخصی که به بخشی از منظر و شناسه شهر بدل شده اند و ظرفیت های محیطی ای همچون حضورعشایر و ظرفیت های منطقه ای و فرداستی ای همچون سایتهای باستانی و شهر شیراز؛

– چند مقیاس بودن عملکردها، مقیاس هائی که از صدرا شروع می شوند و تا مقیاس های فرا استانی پیش می روند؛

– در نظر گرفتن امکانات تاریخی- اجتماعی واقع در پیرامون شهر صدرا مانند: حضورعشایر، سایت های باستانی و شهر شیراز.

– متصل شدن با پهنه های بلافصل شهر و فراهم آوردن پیوند بین قسمت شرقی زمین مرکز اجتماعی شهر (فاز یک شهر که شکل گرفته و تقریبا پر شده) و قسمت غربی آن (فاز دو) که در حال شکلگیریست؛

– توجه جدی به فرایند اجرا شدن طرح و کیفیت اجرا و در نظر داشتن تصویری ازهزینه ها و برآوردمالی طرح، بویژه در مرحله دوم مسابقه.

– خواست کارفرما در مرحله دوم پرورش و پردازش ایده ها و ارائه نقشه های شهرسازی و معماری در حد فاز یک می باشد.

ملزومات هدایت کننده برای برنامه ریزی و طراحی مرکز اجتماعی شهر جدید صدرا:

۱. بر اساس ضوابط و معیارهای طرح جامع و تفصیلی مصوب سال های ۱۳۷۴ و ۱۳۷۹ ، عملکرد غالب برای زمین مرکز اجتماعی شهر صدرا “گردشگری” با تراکم ۱۲۰و سطح اشغال ۴۰ درصد در نظرگرفته شده؛

۲. عملکرد گردشگری در این سایت بطور مشخص، کاربری های اقامتی، پذیرائی، تفریحی با گرایش های فرهنگی و ورزشی را شامل می شود؛

۳. افق زمانی کوتاه و میان مدت پروژه جهت لحاظ نمودن “آینده” در طرح، بین ده تا پانزده سال، از سال ۱۳۹۵ مد نظر قرار گیرد؛ مقیاس عملکردی و نفوذ خدمت رسانی این پروژه، در بازۀ زمانی کوتاه و میان مدت، شهرِ صدرا، شهر شیراز و نیمۀ شمالی استان فارس در نظر گرفته شود؛

۴. در این فاصلۀ زمانی (۱۴۰۵– ۱۳۹۵) امکاناتی به شهر صدرا اضافه خواهد شد (مانند برقرار شدن مترو، بهره برداری کامل از بیمارستان پیوند اعضا و مراکز آموزش عالی و سایر امکاناتی که موجب ارتقا مقام شهر صدرا نسبت به سایر شهرهای استان خواهد شد)؛

۵. ۴۰ درصد این اراضی معادل ۲۰۰۰۰ متر مربع می شود، به عبارت دیگر با درنظر گرفتن تراکم ساختمانی ۱۲۰ درصد، ۲۴۰۰۰ متر مربع از اراضی می تواند به توسط ابنیه و فضاهای مربوطه اشغال شود؛ این میزان از ساخت و ساز به منزلۀ حداکثر ساخت و ساز تلقی می شود و شرکت کنندگان می توانند با کمتر ازین میزان نیز ایده طراحی را به سامان برسانند. چند هکتار باقیمانده

( ۳ هکتار و بیشتر) در اختیار محوطه سازی قرار می گیرد. مسیر های پیاده (مسیر تندرستی) و اتصال با پهنه های پیرامون، لوپ یا لوپ های دوچرخه سواری، درختکاری و انواع فضاهای باز تعریف شده و با سایه به همراه کاربری های ورزشی متناسب با زمین و سرزمین می توانند محوطه سازی را غنا بخشند؛

۶. با توجه به آینده صدرا، مناسب تر است که کاربری های پذیرائی برای مقیاس های محلی، شهری و فرا شهری محاسبه و در نظر گرفته شوند؛

۷. میزان کاربری اقامتی عمدتا برای مقیاس های فراشهری محاسبه و درنظر گفته شوند. از آنجا که پس از استقرار عملکردهای در مرکز اجتماعی شهر صدرا، این مجموعه به مقصد بازدیدکنندگان تبدیل خواهد شد، ضروریست امکانات مناسب برای اقامت و پذیرایی در بازه های زمانی، نیم روزه، یک شبه و چند شبه برای آن در نظر گرفته شود (انواع مکان های اقامتی و شیوه های پذیرایی می توانند در زمرۀ ایده های پروژه پرورش یابند)؛

۸. میزان کاربری تفریحی- فرهنگی برای مقیاس های محلی، شهری، فراشهری و شیراز محاسبه و طراحی شوند. سالن مناسب موسیقی در مقیاس شهر و فراشهر و یک بازارچه حراج های هنری توصیه های مناسبی در این زمینه به شمار می آیند؛

۹. میزان کاربری های تفریحی-ورزشیِ سرپوشیده در مقیاس های محلی، شهری و شیراز با توجه به پست و بلند زمین و ویژگی های سرزمینی صدرا محاسبه و طراحی می شود؛ فضاهای باز ورزشی را نیز می توان جزئی از فضاهای باز و محوطه سازی محاسبه و طراحی نمود؛

۱۰. کاشت درخت های بومی یکی از خواست های موکد کارفرما می باشد. درختکاری می بایست با توجه به گونه های بومی که به آب کمتری احتیاج دارند و در ترکیب با مسیرهای پیاده و دوچرخه طراحی شوند، در نظر گرفتن یک گلخانه برای پرورش انواع نهال ها و بذرهای بومی قابل مطالعه می باشد. بویژه معماری گلخانه خود می تواند نقش مهمی را در ایجاد یک نشانه متفاوت حجمی ایفا کند. تفکر باغ- فضا برای ساماندهی این مرکز قابل توجه است؛

۱۱. به موازات استقرارِ تسهیلات و تجهیزات در بازۀ زمانی متذکر شده، بنظر می رسد که نقش عملکرد های فرهنگی می تواند به این مجموعه ویژگی بخشد تا آنجا که شاید بتوان در این سایت برای عرضۀ بروز هنرهای هفت گانه اندیشه کرد. از میان هنرهای هفت گانه، بنظر می رسد جایگاه موسیقی اقوام (موسیقی های محلی) و سالن کنسرت مقیاس استانی که در شهر شیراز نیز وجود ندارد، متمایزتر باشد. در درجات بعدی امکان تحقق هنرهای دیگر چون تئاتر و سینما و استقرار موزه استانی نیز می تواند در برنامه عملکردی سایت جای گیرند.

۱۲. برای تمامی کاربری های شهری و فرا شهری می بایست فضای پارکینگ محاسبه و در پیرامون سایت مستقر شود به نحوی که تداخلی با مسیرهای پیاده نداشته باشند. بعلاوه مسیرهای سواره ویژه سرویس، اورژانس و حمل ونقل کالا به کاربری های اقامتی- پذیرائی و از این قبیل در نظر گرفته شود.

هیئت داوران:

داوران مسابقه به ترتیب حروف الفبا عبارتند از:

– فرهاد احمدی

– آرش بصیرت

– سید محمد بهشتی

– فریار جواهریان

– فیروز فیروز

– سهند لطفی (داور علی البدل)

اعضاء هیئت داوران در فرایند تدوین فراخوان بطور موثر مشارکت داشته اند.

شرایط شرکت کنندگان:

در مرحله اول، عموم فارغ التحصیلان معمار و شهرساز، شامل شخصیت های حقیقی و حقوقی می توانند در این مسابقه شرکت کرده و ایده ها و پیشنهاد های خود را ارائه دهند. طرح-های برنده شده در مرحله اول به مرحله دوم مسابقه ورود پیدا خواهند کرد. شرکت در مرحله دوم مسابقه نیازمند برخوردار بودن از توان های تخصصی در رشته های مرتبط با طراحی معماری و شهرسازی و اجرا می باشد. معرفی تیم حرفه ای و چند تخصصی شرکت کننده شامل متخصصان سازه، ژئوتکنیک، تاسیسات، محیط زیست و سایر تخصص های مرتبط پیش از ورود به مرحله دوم و تائید آن به توسط هیئت داوران و کارفرما الزامی است. هر یک از برندگان مرحله اول که نتوانند تیم تخصصی قابل قبولی معرفی کنند فقط جایزه مرحله اول را دریافت می کنند.

نحوه ارسال آثار:

شرکت کنندگان برای کسب اطلاعات و دریافت مدارک مورد نیاز مسابقه به وبسایت مخصوص مسابقه در درون سایت شرکت عمران مراجعه کنند. مدارک ارسالی در موعد مقرر برای مرحله اول به صورت دیجیتال و به شرح زیر می باشند:

۱. فرم مشخصات شرکت کننده/ شرکت کنندگان؛

۲. ۴ اسلاید شامل تمامی ایدئوگرام ها، دیاگرام ها، ترسیمات سه بعدی، متن ها و تحلیل ها؛

اسلایدها در قطع آ-سه (A3) قابلیت چاپ داشته باشند، با کیفیت تصویر سیصد دی پی آی (۳۰۰ dpi) در فرمت یک PDF با حجم حداکثر ۱۰ Mb ارائه شوند، جوهر اندیشه و ایده حداکثر در ۱۰۰ کلمه بر روی اسلاید ها آورده شود.

توجه شود که در زمان داوری، اسلایدها بر روی صفحه نمایش داده (Project) می شوند. توضیحات کلی نیز باید حداکثر در ۵۰۰ کلمه در یک صفحه A4 به طور جداگانه ارائه شود. بر روی مدارک ارسالی نباید نام، عکس، لوگو یا اطلاعات دیگری از شرکت کنندگان قرار گیرد. فرم ثبت نام و اطلاعات مورد نیاز در سایت مسابقه قابل دانلود است، این فرم باید توسط شرکت کنندگان تکمیل و امضا شود و به همراه مدارک مرحله اول ارسال شود.

ارسال همزمان فرم مشخصات و مدارک خواسته شده به منزلۀ شرکت در مسابقه می باشد و شرکت کننده پس از ارسال و معلوم شدن کفایت مدارک یک شناسه پیگیری دریافت می کند. پیگیری های آتی از طریق این شناسه میسر خواهد بود. ارسال ناقص مدارک به حذف شرکت کننده منجر می شود.

جوایز:

پس از داوری مرحله اول، ۲۰ طرح برگزیده و از میان آن ها ۵ طرح برنده خواهند شد.

نام و طرح ۲۰ شرکت کننده برگزیده در یک بروشور به چاپ خواهد رسید. نام برندگان طی نشستی رسمی در رسانه ها اعلام و به هر کدام از ۵ برنده مبلغ ۷ میلیون تومان و به ۱۵ طرح برگزیده یک سکه بهار آزادی بعنوان جایزه و لوح تقدیر اهدا خواهد شد. با برگزاری مراسم مسابقه در مرحله اول از ۵ برنده دعوت می شود تا برای حضور در مرحله دوم، طی ده روز تیم و آمادگی خود را اعلام کنند.

برای شروع مرحله دوم و پس از معرفی گروه فنی-حرفه ای (هر یک از ۵ طرح برنده برای تامین توان فنی- تخصصی خود، مخیر هستند با مهندسان مشاوری که از طرف کار فرما معرفی می شوند بطور مشترک کار مرحله دوم را به پایان برسانند) ظرف مدت ۱۰ روز داوران و کارفرما می بایست فرایند تشخیص صلاحیت را به اتمام رسانند. درین مرحله طبق قرار قبلی هر یک از ۵ طرح برنده مبلغی معادل ۲۰ میلیون تومان بعنوان کمک هزینه طراحی مرحله دوم دریافت خواهند کرد. در مرحله دوم مسابقه از میان ۵ گروه، کارفرما با گروهی که طرحشان از طرف هیئت داوران محقق کننده اهداف مسابقه و مناسب برای اجرا باشد قرار داد امضا خواهد نمود.

دریافت مدارک مورد نیاز:

– دانلود فایل پاورپوینت (جهت معرفی سایت)

– دانلود تصاویر آنالیز سایت

– دانلود تصاویر هوایی شهر جدید صدرا

– دانلود تصاویر نشست ها

برنامه زمان بندی:

با توجه به انتشار فراخوان در نیمه اول تیر ماه ۱۳۹۵ برنامه زمانی مسابقه آغاز شده و شرکت کنندگان نیازی به ثبت نام ندارند. ارسال طرح در زمان مقرر به همراه فرم مشخصات الزامی است. برنامه زمان بندی مسابقه به شرح زیر می باشد:

تاریخ های مهم:

تاریخ تحویل مرحله اول مسابقه: آخر شهریور ماه ۱۳۹۵ (ارسال طرح به همراه فرم مشخصات)

تاریخ داوری مرحله اول و اعلام اسامی برندگان: ۱۵ مهر ماه ۱۳۹۵

اعلام آمادگی و معرفی تیم فنی-حرفه ای: بین ۱۶ تا ۲۵ مهرماه ۱۳۹۵

برگزاری نشست رسانه ای برندگان مرحله اول: آخر مهر ماه ۱۳۹۵

شروع مرحله دوم: ۵ آبان ماه ۱۳۹۵

تحویل مرحله دوم: آخر دی ماه ۱۳۹۵

داوری مرحله دوم و اعلام نتایج: ۱۵ بهمن ۱۳۹۵

برگزاری نشست رسانه ای مرحله دوم: تا آخر بهمن ۱۳۹۵

بلافاصله پس از اعلام برندگان مرحله اول فرایند معرفی تیم های تخصصی برندگان آغاز می شود. جوائز مرحله اول تا پایان مهر ماه تقدیم خواهد شد.

منبع: اتوود