حرکت رو به جلوی علم و نیز پیشرفت فناوری های نوین و تکنولوژی های ارتباطی مدرن باعث شده تا رسانه ها خود را با این روند همسو کنند تا بتوانند جلوه ی تازه ای از خود برای مخاطبان بسازند. از رسانه های مکتوب پیشین تا رسانه های پیشرفته ی امروزی، به گونه ای در یک بستر حرکت می‌نمایند که رسانه‌ی بعدی به نوعی شکل تکمیل شده و به روز شده ی رسانه های قبلی است. ویژگی‌ها و جذابیت‌هایی که رسانه های جدیدتر از جمله اینترنت برای مخاطبان به ارمغان می آورند، می تواند نیازهای جدیدتر و تازه تری را به وجود آورند و باعث شود مخاطبان آن را نسبت به رسانه‌های قبلی ترجیح دهند.

امروزه شبکه های اجتماعی به عنوان نسل جدید ارتباطات مجازی در چرخه ارتباطات انسانی چنان تغییراتی به وجود آورده اند که به واسطه آنها انسان ها علاوه بر تجربه زندگی در عرصه حقیقی و عینی، در حال تجربه و شکل دهی به زندگی مجازی خود هستند. این شبکه ها در عرصه های مختلف زندگی کنونی نقش دارند و مرز و خط کشی رسانه های سنتی و بیشتر یک طرفه را از بین برده اند و در بطن زندگی انسان ها نفوذ کرده اند. مردم با استفاده از این شبکه ها به سرعت به اخبار و اطلاعات دسترسی پیدا می کنند و در فضای مجازی با یکدیگر وارد تعامل می شوند. شبکه های اجتماعی این امکان را ایجاد می کنند که گروه ها به سرعت شکل بگیرند و با هم ارتباط موثری برقرار کنند. این شبکه ها در تحولات سیاسی و فرهنگی هم، نقش آفرینی کرده اند و به تعبیر برخی به تریبون‌های آگاهی بخش تبدیل شده اند، اما واقعیت این است که به کارگیری این شبکه ها در اخلاق، فرهنگ و هویت ملّی مردم تاثیر داشته است، البته تاثیراتی که در قالب ارتباطات کاربران با یکدیگر و نه در رسالت رسانه ای شبکه های اجتماعی رخ می دهد .

به جهت اینکه تنها در صورت وجود مشارکتی کاملاً فعال و پویا از طرف گروه های دارای جایگاه اجتماعی مشخص برای شکل گیری چشم انداز موفق آینده ارتباطات تبادلی در فضای شبکه های اجتماعی و به جهت اینکه این شبکه ها هستند که حجم عظیم فعالیت های بشر قرن بیست و یکم را شکل خواهند بخشید، نیاز به تئوری و نظریات دقیق و کاربردی در تعریف و پوشش دهی نقش های رسانه های اجتماعی ‌و به جهت تغییر نوع و بستر ارتباطات از ارتباطات سنتی به ارتباطات تکنولوژی محور و به جهت گستردگی پهنه کاربری شبکه های اجتماعی در زندگی مردم امروز و به دلیل اینکه در جهت شکل دادن به نیازهای دوره جدید از جمله مشارکت فعال ملّت ها در عرصه تولید فکر و اندیشه و عمل نقش اساسی دارند، به طور مسلم مدیران رسانه های اجتماعی ناگزیر به تکامل رسالت رسانه ای خود می باشند و گرنه دیر یا زود کارایی و غایت رسانه ای خود را از دست خواهند داد و پاسخی به نیاز کاربران متنوع و به خصوص کاربران تخصصی نخواهند داشت و به زودی نقش های رسانه ای خود را نیز به کاربران اولیه و بدون دانش خود واگذار می کنند و تنها به بستری تبدیل می شوند که تنها امکانات فضای وب را در اختیار سلیقه همه جانبه کاربران اولیه خود قرار می دهند .

با رشد شتابان تکنولوژی ارتباطات، دو روند بزرگ و اثر گذار و متعامل جهانی شدن و مجازی شدن و انتقال زندگی انسانها به فضاهای سایبر، به عامل اصلی تغییر الگوهای فکری و رفتاری بخش عظیمی از انسانها بویژه جوانان تبدیل شده اند که زمینه بکارگیری این ابزار ارتباطی و گسترش شبکه‌هایی از این دست درکشورهای در حال توسعه از جمله در کشورمان ایران گریز ناپذیر است . اکثر صاحب نظران علم ارتباطات تعامل بین صاحبان رسانه و مخاطبان را یکی از عوامل شکل دهی ارتباط پویا می دانند. در روند تکامل اینترنت و فضای مجازی، دوسویه بودن و تبادل نظر بین مخاطبان، سر لوحه‌ی شبکه‌های مجازی از جمله شبکه‌ی اجتماعی تلگرام قرار گرفته است. این امر سبب شده تا بتوان از طریق این شبکه‌ها تبلیغات موفق تر و مؤثرتری صورت بپذیرد. قدرت تبلیغات در رسانه های جمعی غیر قابل انکار است اما چیزی که باید مدنظر قرار گیرد این است که روابط بین فردی نیز می تواند به همان مقدار در جذب مخاطب مؤثر واقع شود. با توجه به گسترش شبکه‌ی اجتماعی تلگرام و اپلیکیشن‌های نوظهور، روابط بین فردی در جوامع مختلف بالاخص جوامع در حال توسعه در حال گسترش است و تالارهای گفتگوی فراوانی از طریق این شبکه‌ی اجتماعی تلگرام ساخته می شوند که می توانند در انتخاب و عملکرد مخاطبان تأثیر شگرفی بگذارند.

تبلیغات در مورد یک موضوع و شکل گیری روابط بین فردی در مورد آن در شبکه‌های اجتماعی، هر دو می توانند در روند جذب مخاطبان موفق ظاهر شوند. اما در حال حاضر باید به این اندیشید که آیا تبلیغات به صورت مستقیم در افزایش مخاطبان در شبکه‌های اجتماعی، نقش بیشتری دارند یا تعاملات بین فردی و تبادل نظر در شبکه‌های اجتماعی. علم ارتباطات به گونه ای در حال پیشرفت است که نمی‌تواند از تأثیر این تعاملات در نوع نگرش و عملکرد مخاطبان، غافل بماند و از سوی دیگر تأثیر شبکه‌ی اجتماعی تلگرام را که در حال حاضر توانسته به جزئی از زندگی روزمره افراد تبدیل شود، نادیده گرفت. همزمان با گسترش شبکه‌های اجتماعی در جهان، در ایران نیز استفاده از این شبکه‌ها دامنه گسترده ای یافته است. اگرچه آمار دقیقی از تعداد کاربران وجود ندارد، آثار و شواهد موجود نشان می‌دهد که این شبکه‌ها نفوذ قابل توجهی در میان کاربران ایرانی؛ ازجمله، آن دسته از اقوام و گروه های قومی یافته اند که سعی دارند اهداف، مطالبات، نگرانی ها و دغدغه های خود را در فضای مجازی بازتاب دهند. هر چند آمار رسمی مشخصی در این باره وجود ندارد، کارشناسان تعداد کاربران ایرانی فیس بوک و توییتر را به ترتیب، در حدود 22 و 9 میلیون برآورد کرده اند. در میان شبکه‌های اجتماعی داخلی نیز سایت کلوب حدود 9 میلیون عضو دارد .

نکته حائز اهمیت این است که فاکتور تبادل نظر و تعامل در بین کاربران می تواند در روند و نتیجه‌ی حاصل از جذب مخاطبان و یا فروش کالا نقش اساسی ایفا کند. در حال حاضر تبادل نظر و تعاملات اجتماعی مکمل بازاریابی به شمار می رود. اگر گفته شود که روابط بین فردی در شبکه‌ی اجتماعی تلگرام می تواند در آینده پا به پای تبلیغات گام بردارد سخن گزافی گفته نشده است.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر عضویت در شبكه های اجتماعی(تلگرام) بر عملكرد هنرمندان نقاش است.

‌أ. اهدف ویژه:

1- آگاهی از میزان استفاده نقاشان از شبکه‌ی اجتماعی تلگرام

2- بررسی كیفیت اطلاعات موجود در شبکه‌ی اجتماعی تلگرام

3- اطلاع ازملاک های مد نظر علاقه مندان به هنر نقاشی، برای ارائه‌ی بهتر آثار

4- آگاهی از تأثیر شبکه‌ی اجتماعی تلگرام درخرید وفروش اثارهنری

5- اطلاع از میزان نقدهای نوشته شده در شبکه‌ی اجتماعی تلگرام بین نقاشان.

6- آگاهی از میزان عضویت نقاشان در گروه ها و کانال های شبکه‌ی اجتماعی تلگرام

‌ب. اهدف فرعی:

1- تأثیر تبلیغات رسانه‌ای (شبکه تلگرام) در جذب هنرمندان نقاش

2- تأثیر نقد آثار هنری در شبکه تلگرام بر عملکرد هنرمندان نقاش

3- تأثیر استفاده از شبکه تلگرام بر عملکرد هنرمندان نقاش

6-1 فرضیه های تحقیق:

1- به نظر میرسد شبکه‌ی اجتماعی تلگرام نسبت به تبلیغات رسانهای در جذب مخاطبان و هنرمندان نقاش مؤثرتر و موفقتر ظاهر می شوند.

2- به نظر می رسد حضور افراد مشهود (پیشکسوت هنر – نامدار) و شناخته شده در نمایشگاه های تشکیل شده در شبکه‌ی اجتماعی تلگرام در جلب نظر هر چه بیشتر مخاطبان و هنرمندان مؤثر واقع شوند.

3- به نظر میرسد شبکه‌ی اجتماعی تلگرام در بین شبکههای اجتماعی موردنظر تحقیق بیشترین نقش را در جذب مخاطبان ایفا میکنند.

4- به نظر می رسد نقد و بحث پیرامون نمایشگاه ها در شبکه‌ی اجتماعی تلگرام نقش اساسی در عملکرد هنرمندان و مخاطبان آنها دارند.

5- به نظر می رسد بین میزان استفاده از شبکه‌ی اجتماعی تلگرام توسط مخاطبین گالری ها و میزان رفتن آن ها به نمایشگاه رابطه وجود دارد.

6- به نظر می رسد مخاطبان هنر نقاشی برای انتخاب نمایشگاه های موردنظر خود بیشتر در اینترنت و از طریق دوستان و اطرافیان استفاده می کنند.

7- به نظر می رسد مخاطبان آثار هنری و هنرمندان پس از لذت بردن از دیدن نمایشگاه های خوب، آن را از طریق شبکه‌ی اجتماعی تلگرام به سایر دوستان خود پیشنهاد می کنند.

8- به نظر می رسد بین جنسیت افراد پاسخگو و میزان مراجعه به سایت انجمن نقاشان رابطه معناداری وجود دارد

9- به نظر می رسد بین میزان سن مخاطبان و عضویت در شبكه های اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد

10- به نظر می رسد بین جنسیت پاسخگویان و میزان استفاده از شبكه های اجتماعی رابطه وجود دارد

11- به نظر می رسد بین عضویت پاسخگو در شبكه‌های اجتماعی هنر نقاشی و ملاك های او برای یك شبكه ایده آل رابطه معناداری وجود دارد

12- به نظر می رسد بین نظر پاسخگو در مورد مزیت های استفاده از شبكه های اجتماعی و جنسیت آنان رابطه معناداری وجود دارد

قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی تحقیق:

قلمرو زمانی و مکانی تحقیق: تحقیق حاضر بر روی گروه های هنرمندان انجمن نقاشان ایرانو سایت‌ها و کانال های مرتبط به آنان انجام گرفته است. مشاهده و جمع آوری داده ها در طول بهار سال جاری (1395) صورت گرفته است.

نویسنده: مینا نادری