منیژه صحی هنرمند معاصر ، متولد سال 1334 در تهران است . صحی، ریاست گروه نقاشی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد از سال 1368 تا 1377، عضویت هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی، ، عضویت هیأت موسس انجمن هنرمندان نقاش ایران، عضویت گروه هنری + 30 و ... را در کارنامه فعالیت‌های هنری خود دارد.

او همچنین آثارش را در نمایشگاه‌های متعدد انفرادی و گروهی در داخل و خارج از کشور شرکت داده است.

سخنرانی و ارائه مقاله و مصاحبه درباره هویت و هنرهای تجسمی، هنر مدرن و ارتباط هنر با جامعه و موضوعاتی از این دست از دیگر فعالیت‌های این هنرمند نقاش است.او علاوه بر اینها، جوایز بسیاری از نمایشگاه‌ها و بی‌ینال‌های هنری دریافت کرده است.

سال گذشته در زادروز این بانوی هنرمند گفتگویی با ایشان داشتیم که در ادامه خواننده آن هستید:

-لطفا از خودتان بگویید و اینکه از چه زمانی به سمت هنر گرایش پیدا کردید و تصمیم گرفتید این حرفه را دنبال کنید؟ آیا با نگاه به گذشته تا امروز از این انتخاب راضی هستید؟

- پدرم اهل موسیقی و ادبیات بود و شناخت کامل در موسیقی ایرانی داشت، تار می نواخت و صدای بی نظیری داشت ... کلا خانوادۀ هنر دوستی داشتم و اهل هنر بودند و با دیگر گرایش های هنری آشنایی داشتند. در واقع من رشته هنر را در زمان کنکور انتخاب کردم و در رشته نقش و چاپ پارچه، در دانشگاه هنر کار هنری را رسما آغاز کردم.

هنر انتخاب خودم بود و از این انتخاب بسیار خوشحالم و اگر دوباره هم متولد شوم حتما هنر را انتخاب می کنم و مطمعنم انتخاب درستی کرده ام.

شانس دیگر من در زندگی، ازدواج با مردیست که خود هنرمند بود و این امر موجب ادامه بهتر در زمینه هنر شد، سال 59 همزمان با تحویل پروژه نهایی به دانشگاه بود که ازدواج کردم و دقیقا بعد از تحویل پروژۀ و اتمام دوره لیسانس انقلاب فرهنگی شد و دانشگاه ها تعطیل و بین لیسانس و فوق لیسانسم فاصله افتاد.اما کار هنری را ادامه دادم،از دو سال بعد از ازدواج چند سالی سر کار نرفتم تا دوقلوهایم بزرگتر شوند و این موضوع برای من که همیشه از زمان دیپلم فعال بودم و مشغول به کار خیلی سخت بود؛ تا اینکه بعد از مدتی از طرف دانشگاه آزاد سال 66 از من دعوت شد تا برای تدریس به دانشگاه بروم.

-فرزندان شما هر دو در رشته هنر فعالیت دارند این گرایش آنها به هنر تا چه حد تحت تاثیر خواست شما بوده؟

- پگاه و پویا هر دو به انتخاب خودشان به رشته هنر رفتند و ما نه ترغیبشان کردیم و نه رد کردیم . پسرم به هنرستانی که پدرش درس خوانده بود "هنرستان هنرهای زیبای پسران" رفت و بعد در دانشگاه در رشته نقاشی دروۀ لیسانس و فوق لیسانس را گذراند و چند سال است که در دانشگاه تدریس می کند و در زمینه نقاشی و پرفورمنس آرت فعال است. دخترم هم به هنرستان هنرهای زیبای دختران رفت و در دانشگاه لیسانس گرافیک و فوق لیسانس نقاشی را ادامه داد و در طراحی گرافیک و نقاشی فعال است.

-در دوران کاری خود بیشتر تحت تاثیر کدام هنرمندان ایرانی یا خارجی بوده اید؟

- در دوره ی کارشناسی ارشد آقایان روئین پاکباز و مهدی حسینی و...از استادان من بودند که تاثیر زیادی بر من گذاشتند از جمله بررسی و شناخت نگارگری ایرانی. قبل از این دوره آثارم کاملا انتزاعی بود، اما بعد از تاثیر از نگارگری ایرانی تا حدودی کارم تغییر کرد و در ادامه نقاشی در "هنر جدید" نیز چندین کار، اینستالیشن و ویدئو انجام دادم.

به نظر من هنرمند از هر کسی تاثیر گرفته باشد در نهایت می بایست ذهنیت خود را با هر مدیومی که بهتر نشان دهنده تفکرش است ارایه دهد، با رنگ و قلم مو بر سطح دو بعدی نقاشی کند و یا با گچ و گل و فلز مجسمه سازی، و یا با ابزار مخصوص هنرجدید و...

-گاهی پیش می آید که کارهای دانشجویان یک استاد همگی مشابه کار استاد شکل میگیرد شما برای عدم بروز چنین اتفاقی چه اقدام خاصی میکنید؟

- در مسیر آموزشی بعد از شناخت اصول آکادمیک، مبانی بصری، تمرینات و آموزش های اولیه، دانشجو را به سمت ذهنیت و توانایی که در او می بینم هدایت می کنم که چگونه می اندیشد، چه تکنیکی، چه فضا سازی و رنگ آمیزی ، تمایل دارد برای نمود ذهنیت خود ارایه دهد ...

بنابراین در تدریس نقاشی ابتدا باید دانسته ها و توانایی دانشجو کامل شده و ذهنیت و تفکر او پرورش پیدا کند. دیدگاه افراد با هم متفاوت است، در طول تاریخ هنر هیچ گاه دو هنرمند مشابه یکدیگر نبوده اند، البته شاید به طور مثال پیکاسو و براک در مقاطعی مشابه هم عمل کرده باشند اما این مربوط به دورانی که هر دو در حال جستجو و ارایه راهی نو بودند، و بعد دوباره برمی گردند به ذهنیت شخصی خودشان و ویژگی منحصر به فرد کار خودشان را دارند. هر هنرمندی ویژگی ها، علایق و افکار خاص خودش را دارد، ما هیچ کدام شبیه هم نیستیم، بنابراین نقاشی هایمان هم نمی تواند شبیه به هم باشد.

همین تفاوت هاست که آثار را از هم جدا می کند و برای همین مهم هست که هر فرد ذهنیت خودش رو ارایه بده. ممکن است شما یک فیلم کامل ببینید یا موزیکی را ساعت ها گوش بدهید یا به دقت دنبال کنید اما برای فرد دیگری جذاب نباشد. آن چیزی که درون افراداست با هم فرق دارد پس همینطور نقاشی هنرمندان هم با هم فرق می کند.

-موضوع کارهایتان را چطور انتخاب می کنید ؟

- موضوع کارهای من زن در فضاهای مادی و معنوی است، فضاهایی که زن در آن زندگی می کند و با آن درگیر است، گاهی در فضای بسته ای قرار گرفته و نیاز به آزادی و رهایی داره تا از فضای مادی و پر فشار آن کادر بسته و زمینی رها شود، و به سمت آزادی برود.

هر هنرمندی موضوعی دارد، شاید بعد از مدت زمانی تغیری در موضوع ام ایجاد بشه اما مدت زیادیست که موضوع آثارم "زن" است،البته این فیگور در کارهایم خیلی عینی و واقعی نیست .بسیار ساده و بی آلایش است و حتی گاه نا پیدا.

مدت زیادی روی آثار نگارگری ایران کار کردم ،البته قبلا نگارگری خیلی برام جالب نبود چون شناخت کافی نداشتم، پس به تحقیق و مطالعه پرداختم و ویژگی های نگارگری برام بسیار جذاب شد، نگارگری دنیای خاص خودش را داره و با ذهنیت من بسیار نزدیک و به نوعی این ویژگی ها وارد کارم شد اما به شیوه ای امروزی. شاید شما در ظاهر هیچ اثری از نگارگری در کارم نبینید ولی ظاهری زیبا و درونی مبهم، فضاهایی جدااز هم، حالتی تعلیقی و فضایی مادی و معنوی و ...

اتفاق هایی که در دنیای اطرافمان در جریانه به شیوه ای انتزاعی در کارها محسوسه، رنگ در آثار معنا دارد، از رنگ های رقیق روی بوم شروع می کنم و بعد بخش هایی حذف می شه و ...

یکی از ویژگی های نگارگری ظاهری رنگین، شاد و زیباست، اما محتوای آن از یک عشق سوزناک صحبت می کند یا از جنگ و ستیز، در عین نمود صحنه جنگ، شکوفه های زیبای بهاری در کناری خودنمایی می کند، همان تضادهایی که در دنیای اطراف ما هم وجود دارند. شما هم زیبایی ها را می بینی هم زشتی ها را، بنابراین در زندگی ما حضور دارند و تاثیر گذارند و طبیعتا روی فضای ذهنی من هم تاثیر گذاشتند.

به هر حال هنرمند موضوع کارهایش را خودش انتخاب می کند، یکی با مسائل روز و وضعیت اجتماعی اطرافش درگیر است و دیگری ممکن است دنیای کودکی و خاطرات گذشته خودش را نقاشی کند و یکی دیگر کاملاً فضای خیالی و شاعرانه داشته باشه...

-تا به حال برای شما پیش آمده که به دلایلی برای مدتی نتوانید نقاشی بکشید؟

- این دوره برای خیلی از نقاش ها پیش می آید،گاهی اوقات ممکن است هر چه کار کنی جواب نگیری و نیاز دارید مدتی کار نکنید و ترجیح می دهی در آن زمان مطالعه کنی، فیلم ببینی و یا سفر کنی و اتفاقات جدیدی رو تجربه کنم، شاید ذهن بازتر بشود و شاید ایده ی جدیدی اتفاق بی افتد. ذهن نقاش همچنان فعالیت خودش را انجام می دهد و هنرمند نقاش اگر نقاشی نکشد، دستش کمی خاموش می شود اما ذهنش فعال تر می شود، گاهی اتفاق هایی برای نقاش ها پیش می آید که می تواند جرقه ای در کار آنها باشد.

- برخورد شما با گره ها ی ذهنی یا فرمی در عین کار چیست آّیا در زمان برخورد با این گره ها با کار کلنجار میروید و یا رهایش می کنید؟

- من معمولاً کلنجار می روم تا حلش کنم اما اگر به نتیجه نرسم ترجیح می دهم کار را کنار بگذارم و کار جدیدی شروع کنم و پیش بروم. بعد از مدتی دوباره سراغ آن می روم، اگر من را به سمت خودش کشید شروع می کنم و اگر نه باز هم کنار می گذارمش، لازم است مدتی کنار گذاشته و دیده نشود، اشکالی هم ندارد، دلیل هم نمی شود همه ی کار ها کامل شوند و به نتیجه برسند. هنرمند ماشین نیست.

-معمولا قبل از شروع کار عادت به زدن اتود هم دارید یا از همان ابتدا به سراغ بوم میرید؟

- اتود به این معنی که روی ابعاد کوچکتر کار کنم بعد روی بوم بزرگ ببرم، خیر. ولی در واقع در ذهنم همه چیز را آماده می کنم ، بعد روی بوم شروع می کنم. ولی ممکن است در طول کار هم باز تغیراتی ایجاد کنم و پیش بروم .

البته کارهای کوچیک هم می کنم که ممکن است گاهی به آنها به عنوان اتود نگاه کنم و برایم جالب باشد و ترجیح بدهم در ابعاد بزرگ هم انجامشان بدهم. اما هیچ وقت کار بزرگ دقیقا مشابه کار کوچک نمی شود و مسیر خودش را طی می کند.

- نظر شما در رابطه با لزوم دادن بیانیه به همراه اثر هنری و صحبت کردن هنرمند در کنار اثرش چیست؟

- در گذشته خیلی از هنرمندان اعتقاد داشتند اثر هنری حرف خود را می زند و مخاطب برداشت خود را باید داشته باشد. اما تئوری هنر اهمیت بسیاری دارد و استیتمنت هنرمند مهم است.

-چرا گاهی در آثار برخی از هنرمندان مطرحی که اتفاقاً آثارشان با قیمت های بالایی هم به فروش می رسند با تکرار یک شیوه و تکنیک در طول سالها مواجه میشویم؟

- هر هنرمندی فضای شخصی خودش را دارد، و بر مبنای همین تفکرش است که پیش می رود.اما متاسفانه این اتفاق برای برخی هنرمندان پیش می آید، آثار یک هنرمند باید در گذر زمان کامل تر بشوند. اینجاست که هنرمند باید جستجوی بیشتری کند و ببیند چطور می تواند ایده اش رو کامل تر کنه.

هرچند اتفاق هایی هم هستند که باعث می شوند یک هنرمند آثار خود را تکرار کند. به عنوان مثال، وقتی یکی از کارهایش با قیمت خوبی به فروش می رود، در نتیجه تقاضا برای تکرار آن اثر بیشتر می شود.

-شما از اعضای هیئت موسس انجمن هنرمندان نقاش بوده اید و به عنوان عضو هیئت مدیره در انجمن فعالیت دارید ، این فعالیت های اجرایی مانع فعالیت های هنری شخصی شما نشده؟

- کارهای اجرایی خیلی وقت و انرژی می گیرند و مدت هاست فعالیت اجرای ام را کم کردم، اما هر کاری که در توانم باشد برای پیشرفت هنر انجام می دم.

اگر موافق باشید کمی هم در رابطه با فعالیت های اخیر شما به عنوان رابط هیئت مدیره انجمن در کمیته ارزیابی و کارشناسی آثار و دیگر همکارانتان صحبت کنیم.با توجه به بررسی های انجام شده در موزه مجلس شورای اسلامی و پی بردن به آسیب دیدگی و مشکلاتِ برخی از آثار، آیا بازدید از موزه های دیگر، مثل موزۀ هنرهای زیبای کاخ سعد آباد، به منظور بررسی مشکلات احتمالی در برنامه های آینده قرار دارد؟

یکی از وظایف کمیتۀ کارشناسی آثار انجمن، بررسی آثار موجود در موزه ها، مراکز فرهنگی و سازمان های دولتی است که دارای آثار هنری هستند. هدف نهایی ما ضمن تهیۀ آرشیوی کامل از آثار موجود، چگونگی نگهداری، اصالت و سلامت آثار می باشد، و در جهت حفظ، مرمت و نگهداری آثار ملی کشورمان با مراکز فرهنگی همکاری خواهیم کرد.

چرا فعالیت خود را با موزۀ مجلس آغاز کردید؟

با خبر شدیم پرده "سردار اسعد بختیاری" اثر کمال الملک در موزه در اثر مرمت صدمه دیده، آثار ارزشمند زیادی از کمال الملک و ... در این موزه موجود است که جز سرمایه ملی ایران است ، به همین دلیل از طرف انجمن نامه ای نوشتیم و همراه کارشناس هنری به موزه مراجعه کرده و ضمن بازدید از کلیه آثار آمادگی خود جهت تهیه آرشیو کامل، شناسایی، اصالت، سلامت و ارایه شناسنامه آثار اعلام کردیم.

لطفا در رابطه با اهداف برنامه ی شناسنامه دار کردن آثار هنری در انجمن نیز برایمان بگویید؟

در حال حاضر ما پیگیر انجام مراحل ثبت آرم انجمن هستیم. پس از اینکه آرم انجمن به طور رسمی به ثبت رسید، فعالیت خود را برای شناسنامه دار کردن آثار شروع و اطلاع رسانی را آغاز خواهیم کرد. این کار کاملا تخصصی و جامع در سطح کشور انجام خواهد شد. شناسنامه یک اثر از زمان خلق شدنش تا امروز چه مراحلی را پشت سر گذاشته، در کدام نمایشگاه ها و موزه ها به نمایش در آمده، چند بار و توسط چه کسانی مرمت شده و... بطور کامل ارایه خواهد شد.

آیا به نظر شما، به جز آموزش کارشناسان هنری، چقدر ما در امر آموزش مرمت کاران هنری موفق بوده ایم؟

مرمت کاران خوبی داریم؛ حتی یک واحد درسی در رشتۀ نقاشی به اسم مرمت آثار هنری و همینطور رشته مرمت در دانشگاه، اما به آن شکل که باید، به مقولۀ مرمت آثار هنری توجه چندانی نشده و به همین دلیل، آموزش کارشناس و مرمت آثار هنری در برنامه ی کمیته ارزیابی و کارشناسی انجمن قرار گرفته. در همین راستا با اساتید مربوطه هم صحبت هایی به عمل آمده و همکاران نیز در حال برنامه ریزی هستند تا بتوانیم کارشناسان حرفه ای تربیت کنیم.

خب اگر موافق باشید به عنوان آخرین سوال در این باره صحبت کنیم که آیا ما در کشورمان زیرساخت های لازم برای برگزاری های دوسالانه ها و آرت فرهای بین المللی را داریم؟

به نظر من ما در کشورمان پتانسیل برگزاری رویدادهای هنری بین المللی را داریم. افراد توانای بسیاری داریم. و متاسفانه همیشه هم کمبود این مراسم را در سطح منطقه ای و بین المللی داشتیم. اما به نظر من یکی از مشکلات بزرگی که مانع از برگزاری چنین رویدادهایی می شود، تأمین هزینه های بالا و عدم حمایت های لازم و تعیین و تأمین بودجۀ مناسبی از سوی دولت برای آنهاست.

حرف آخر؟

امیدوارم که با حمایت مسئولین، آیندۀ هر چه روشنتری پیش روی هنرمندانمان اعم از دانشجویان و تازه واردان به این عرصه تا پیشکسوتان داشته باشیم .

من هم امیدوارم که شاهد روزهای خوب پیش رو و موفقیت های بیشتر شما فعالین حیطه ی هنرهای تجسمی باشیم. ممنون که وقتتان را در اختیار ما قرار دادید.