پیام علیرضا سمیع آذر در پی درگذشت استاد مسعود عربشاهی

ستاره تابناک هنر نوگرای ایران، مسعود عربشاهی (۱۳۹۸ – ۱۳۱۴) پس از مدتی ناراحتی قلبی سرانجام جان به جان‌ آفرین تسلیم و صحنه هنر ایران را برای سفر ابدی خویش سوگوار کرد. او اما، میراثی گرانسنگ و ستودنی از خود برجای گذاشت که بر تارک هنر ایران خواهد درخشید.

عربشاهی نقاش نمادهای کهن و جهان رمزآلود اسطوره بود و پیوسته در پی احیاء خویشتن دیرین ایرانی. وی شیفته تاریخ باستان و حکمت ازلی بود، اما درعین حال فرزند زمانه خویش و مأنوس با زبان هنر مدرن و ساختار زیبایی‌شناسی آن. دست‌مایه اولیه کار او نقش‌مایه‌های بین‌النهرین و الگوواره‌های ایلامی و سومری بود که با ترکیب آنها نوعی سورئالیسم انتزاعی را شکل می‌داد یادآور کتیبه‌های باستانی و سنگ‌نوشته‌های تاریخی. سپس با الهام از بنیادهای ترسیمی معماری به سمت انتزاع کامل رفته و شماری از متشخص‌ترین نمونه‌های هنر مدرن ایران را خلق کرد.

وی با همه تاریخ‌گرایی، چندان درپی عناصر سنتی و بومی نبود و در زمانی‌که بسیاری از همتایانش، همانند هنرمندان منتسب به مکتب سقاخانه، به سراغ آمیزش سنت و مدرنیته رفته و عناصر بومی و نقش‌مایه‌های هنرهای تزئینی را برای خلق ترکیب‌های مدرنیستی بکار می‌گرفتند، او به دوباره از ریشه روئیدن اندیشید و درپی هنر نئوکلاسیک رفت تا ترجمانی مدرنیستی از آن را بیافریند. تلاش‌های بی‌وقفه او با این راهبرد، یک برند مدرن با روح ایرانی پدید آورد که حالا از برجسته‌ترین دستاوردهای هنر ایران محسوب می‌شود.

عربشاهی هنر را محملی برای اعاده والایی و فرهیختگی می‌پنداشت. آثار وی هم به‌خاطر مضمون متعالی و هم برای تاثیرپذیری شکلی از ساختارهای معمارانه، در زمره والاترین نمونه‌های هنر نوگرای ایران بشمار می‌روند. آنها گاه تاریک، سیاه و هندسی هستند و زمانی هم روشن، الوان و درهم‌ریخته. اما درهرحال همواره به مفاهیم بنیادینی چون پیدایش و خلقت، اسطوره و حکمت و نظم و پویایی اشاره داشته و همیشه عمیق و مسحور کننده هستند و مصداق راستین فضیلت هنر.

میراث او ماندگار و یادش گرامی باد

logo-samandehi