نوبل معماری برای هنرمند فقید / یادبودی از فرای اتو منتخب جایزه پریتزکر ۲۰۱۵


جایزه پریتزکر هرساله در چنین روزهایی دریافت‌کننده منتخب این جایزه را معرفی می‌کند؛ جایزه‌ای که به نوبل معماری هم شهرت دارد و در کنار دوسالانه ونیز نزد معماران از جایگاه معتبری برخوردار است.

پریتزکر، امسال اما برای معرفی معمار برگزیده با موقعیتی خاص روبه‌رو شد و به علت درگذشت "فرای اتو" معمار آلمانی و مهندس سازه در ماه مارس گذشته، که به‌واسطه طرح استادیوم المپیک ۱۹۷۲ مونیخ بسیار شناخته‌شده است و قرار بود دریافت‌کننده این جایزه باشد، دو هفته زودتر از زمان موردنظر اعلام رسمی، او را به‌عنوان برگزیده چهلمین جایزه پریتزکر معرفی کرد.

اتو در حقیقت تنها ساعت‌هایی پیش از درگذشت اش از دریافت این جایزه مطلع شده بود؛ جایزه‌ای که به خاطر ایده‌های رؤیایی، ذهن پویا و اعتقاد اتو به اشتراک‌گذاری آزاد دانش و اختراعات، روحیه مشارکتی و دقتش در استفاده از منابع به او تعلق گرفت. درحالی‌که سهم او در عرصه معماری نه‌تنها در مهارت و استعداد که شامل سخاوت او هم هست، اتو، اما در واکنش به این خبر این‌گونه بیان می‌کند که " من از دریافت این جایزه بسیار خوشحال هستم و از هیئت داوران و خانواده و مجموعه جایزه پریتزکر تشکر می‌کنم. هرگز به خاطر دریافت این جایزه فعالیت نمی‌کرده‌ام و هدف من از طراحی سازه‌های جدید کمک به افراد فقیر به‌خصوص پس از وقوع بلایای طبیعی بوده است."

فرای اتو، تقریباً ۹۰ سال پیش در آلمان به دنیا آمد، او زندگی حرفه‌ای طولانی خود را صرف تحقیق، تجربه، و توسعه یک معماری بسیار حساس کرده است که تعداد بی‌شماری در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار داده است. درس‌های برگرفته شده از کارهای پیشین او در زمینه سازه‌های سبک‌وزن، متغیر که به‌دقت از منابع محدود استفاده می‌کرد، به‌اندازه اولین دفعه‌ای که مطرح شدند، بیشتر از ۶۰ سال پیش، امروزه نیز مناسب و مربوط می‌باشند. او دربرگیرنده یک تعریف از معماری که شامل محقق، مخترع، فرم یاب، مهندس، سازنده، معلم، همکار، طرفدار محیط‌زیست، انسان و خالق ساختمان‌ها و فضاهای به‌یادماندنی است.


اتو برای اولین بار برای سازه‌های چادری خود که به‌عنوان غرفه نمایشگاه موقت مورداستفاده قرار گرفت، شناخته شد. ساخت‌وسازهای نمایشگاه باغ فدرال آلمان و دیگر جشنواره‌های دهه‌ ۱۹۵۰ کاربردی و زیبا بودند و سقف‌های شناور که به نظر می‌رسید به‌زحمت بتوانند سرپناه فراهم کنند، و پس‌ازآن به‌راحتی این ساخت‌وسازها برچیده می‌شدند.

ساختار کابل شبکه‌ای برای غرفه آلمان در نمایشگاه ۶۷ مونترال که از قبل در آلمان ساخته شده بود و در مدت‌زمان کمی در مونترال سرهم شد، نقطه برجسته این نمایشگاه برای فضل و اصالت آن بود. سقف‌های طراحی شده در مقیاس بزرگ برای المپیک مونیخ ۱۹۷۲، ترکیبی از سبکی و استحکام بودند که یک چالش ساختمانی بودند که بسیاری بر این باور بودند که این موفقیت به دست نخواهد آمد اما حتی امروز، چشم‌انداز معماری برای ورزشگاه، استخر و فضاهای عمومی، درنتیجه تلاش‌های یک تیم بزرگ بوده است، که هنوز هم چشمگیر است.


ساخت‌وسازهای اتو با طبیعت در یک هماهنگی و هارمونی قرار دارند و همیشه به دنبال انجام بیشترین با کمترین بوده است. تقریباً همه آثار فرای اوتو با همکاری با دیگر حرفه‌ای‌ها طراحی شده است. او اغلب به شکل بخشی از یک تیم برای مقابله با چالش‌های پیچیده معماری و ساختاری اقدام می‌کرد. نتایج مبتکرانه، تلاش‌های جمعی برجسته از تیم چند رشته‌ای را تصدیق می‌کند.

حقیقت این است که؛ فرای اتو در طول زندگی خود، علاوه بر خلق ساخت‌وسازهای تخیلی، تازه و بی‌سابقه، دانش نیز تولید کرده است. هیئت‌داوران این جایزه در رابطه با عمق تأثیر اتو این‌گونه بیان می‌کند که؛ "این تأثیر فقط در کپی کردن اشکال نیست بلکه در مسیرهایی است که او به‌واسطه تحقیقات و اکتشافات خود بر روی همه باز کرده است.

منبع : هنرآنلاین

logo-samandehi